Cải cách hành chính là một hoạt động thường xuyên, được thực hiện bởi các tổ chức lãnh đạo Đảng và Chính phủ. Với đa số người dân, cải cách hành chính vẫn là một điều xa lạ? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho quý khách những thông tin cần biết về cải cách hành chính tại Việt Nam.

Cải cách là quá trình đổi mới và cải thiện các hoạt động

1. Cải cách hành chính là gì?

Cải cách hành chính là quá trình đổi mới và cải thiện các hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, nhằm mục tiêu tăng cường hiệu quả và hiệu lực của công tác quản lý, phục vụ tốt hơn cho nhu cầu và quyền lợi của người dân cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Cải cách hành chính là nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị, trong đó Đảng và Chính phủ có vai trò lãnh đạo và khởi xướng các hoạt động, chính sách cải cách.

1.1 Tầm quan trọng của cải cách hành chính

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế sâu rộng hiện nay, việc tiến hành cải cách hành chính một cách có hiệu quả là yếu tố then chốt để nâng cao sức cạnh tranh quốc gia. 

Đối với người dân, cải cách hành chính giúp giảm bớt gánh nặng thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc tiếp cận các dịch vụ công, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và quyền lực của công dân trong việc giám sát và đánh giá công tác quản lý của nhà nước.

Đối với sự phát triển của đất nước, cải cách hành chính góp phần quan trọng trong việc xây dựng một bộ máy hành chính minh bạch, liêm chính, và hiệu quả. Điều này không chỉ thu hút được sự tin tưởng và đầu tư từ phía người dân và doanh nghiệp, mà còn tạo điều kiện cho việc hội nhập kinh tế quốc tế, thúc đẩy sự phát triển bền vững.

1.2 Các nội dung trong cải cách hành chính

Các nội dung chính của cải cách hành chính ở Việt Nam bao gồm:

(1) Cải cách thể chế: Đây là nền tảng của cải cách hành chính, nhấn mạnh vào việc xây dựng và đổi mới pháp luật để tháo gỡ các vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, tài khóa, tiền tệ, và các lĩnh vực khác.

(2) Cải cách thủ tục hành chính (TTHC): Trọng tâm là cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh thông qua việc cắt giảm, đơn giản hóa các quy định và thủ tục không cần thiết.

(3) Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước: Tập trung vào việc tinh gọn bộ máy, rà soát và sắp xếp lại tổ chức bên trong các sở, ngành để hoạt động hiệu quả hơn.

(4) Cải cách chế độ công vụ: Động lực của cải cách hành chính, bao gồm việc ban hành các thể chế, chính sách mới về công vụ, công chức để khuyến khích sự năng động, sáng tạo và trách nhiệm.

(5) Cải cách tài chính công: Nhằm tăng cường hiệu quả quản lý tài chính, ngân sách nhà nước và sử dụng nguồn lực công một cách minh bạch và hiệu quả.

(6) Xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử, Chính phủ số: Mục tiêu là hiện đại hóa nền hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và cung cấp dịch vụ công.

Những nội dung này được đẩy mạnh hơn nữa để tạo đột phá trong cải cách hành chính, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước và phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.

Quá trình cải cách hành chính tại Việt Nam qua các thời kỳ

2. Lịch sử quá trình cải cách hành chính ở Việt Nam

Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn của quá trình cải cách xuyên suốt chiều dài lịch sử kể từ giai đoạn tái thiết đất nước sau chiến tranh tới nay. Dưới đây là các giai đoạn tiêu biểu và các hoạt động cải cách hành chính nổi bật:

(1) Giai đoạn 1986-1995: Đây là giai đoạn xây dựng nền tảng cho cải cách hành chính, bắt đầu từ Đại hội lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt Nam năm 1986. Nghị quyết 38/CP ngày 04/5/1994 về cải cách thủ tục hành chính là bước đột phá quan trọng.

(2) Giai đoạn 1995-2001: Cải cách hành chính được xác định là trọng tâm của hoạt động cải cách nhà nước, với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 Khoá VII năm 1995 và các hội nghị tiếp theo, cải cách hành chính đi vào chiều sâu và tác động mạnh mẽ đến đời sống xã hội.

(3) Giai đoạn 2001-2010: Đại hội IX năm 2001 đưa ra chủ trương và biện pháp quan trọng trong cải cách hành chính. Quyết định 136/2001/QĐ-TTg ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2001-2010, xác lập khung pháp lý cho các hoạt động cải cách.

(4) Giai đoạn từ 2011 đến nay: Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 8/11/2011 về Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2011 – 2020 tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, với mục tiêu xây dựng một nền hành chính hiệu quả và hiện đại.

Những kết quả đạt được đã nâng cao chất lượng hoạt động của bộ máy hành chính, tuy nhiên vẫn còn những hạn chế cần được khắc phục trong thời gian tới. Cải cách hành chính nhà nước luôn là một chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam, thể hiện qua các biện pháp cụ thể ở từng giai đoạn phát triển của đất nước.

Vai trò của chuyển đổi số đối với việc cải cách hành chính

3. Vai trò của công nghệ và chuyển đổi số trong cải cách hành chính

Chính phủ Việt Nam trong những năm gần đây đang tích cực ứng dụng chuyển đổi số trong cải cách hành chính với phương châm:

“Cải cách TTHC gắn với chuyển đổi số, lấy con người là trung tâm, cải cách đóng vai trò dẫn dắt, công nghệ hỗ trợ và thúc đẩy” - Thông báo số 169/TB-VPCP

Trong đó, việc đưa vào và sử dụng các Dịch vụ công trực tuyến đã góp phần giảm tải quy trình, thủ tục, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho người dân, doanh nghiệp, và cả chính quyền cơ sở. 

Các tổ chức Đảng và Chính phủ đã và đang đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) nội bộ gắn với chuyển đổi số, phân cấp trong giải quyết TTHC được quan tâm, chỉ đạo tích cực hơn; việc gửi, nhận, xử lý hồ sơ trên môi trường điện tử và chuẩn hóa chế độ báo cáo được đẩy mạnh.

Đặc biệt, trong năm 2022, kết quả chỉ số cải cách hành chính và Chỉ số hài lòng về sự phục vụ hành chính đều đạt trên 80%. Đây là những dấu hiệu tích cực về quá trình áp dụng chuyển đổi số trong cải cách hành chính.